Het doel van de staat is de vrijheid.
De Spinozagroep is opgericht als onderzoeks- en samenwerkingsplatform ter bevordering van (academische) vrijheid en open debat. Dit doen wij door het maken van analyses en het bieden van oplossingen. De Spinozagroep is niet verbonden aan enige politieke partij, noch onderschrijft het één ideologie of zienswijze.
Wilt u meer weten over het leven van Spinoza? Check dan deze pagina.
De Spinozagroep in de media:
- NPO Radio 1: Bedreigt wokisme onze rechtsstaat?
- EW Podium, EW Magazine & Vrij Links: Vinkjesgeest waart rond in Nederland
- EW Podium & Vrij Links: Niet cancelcultuur, maar slachtoffercultuur is het probleem
- EW Podium & Vrij Links: Europees gelijkheidsstreven bedreigt de vrijheid
- EW Podium: Het wordt tijd om institutioneel wokisme te erkennen
- ScienceGuide: Is dit het einde van het Arabisch-Israëlisch conflict?
- Volkskrant: Wie nu aan een studie begint, kan het eigenlijk niet interessanter treffen
De Spinozagroep onderschrijft de insteek van het Amerikaanse Heterodox Academy.
Waarom de Spinozagroep?
Alert zijn op onrechtvaardigheid en misstanden, willen werken aan een betere wereld, het bestrijden van racisme: het zijn mooie idealen waar de Spinozagroep graag voor tekent. Meerdere perspectieven en invalshoeken – ook of juist degenen die historisch minder belicht zijn – kunnen bijdragen aan begrip, discussies en debat. Zonder twijfel hoort een veelvoud aan ideeën thuis in onderwijs, geschiedschrijving en samenleving. Ongemakkelijke gesprekken horen thuis in democratische samenlevingen, en ook zeker op de universiteit.
Maar discussies over het wel/niet tolereren van meningsverschillen zijn terug van nooit weggeweest. Dit platform adresseert daarom juist ook de keerzijde van de nieuwe moraal. Verhalen over dwang, censuur, en toenemende polarisering komen steeds vaker bovendrijven. Dit is het gevolg van ontwikkelingen die dieper en verder terug gaan dan velen denken. De ironie wil dat steeds meer beleid, wetten, projecten en trainingen juist de uitsluiting, discriminatie en racisme bevorderen – die men zegt te willen bestrijden. Alle goede bedoelingen ten spijt: deze ontwikkelingen staan op gespannen voet met het vrije woord, de academische vrijheid, en onze democratische rechtsstaat. Het wordt er ook niet bepaald gezelliger op.
In Nederland spelen zich nu dezelfde ontwikkelingen af als in de Verenigde Staten sinds 2014.
Links én rechts
Burgemeester Halsema spreekt over “een tijdgewricht waarin velen zich zorgen maken over toenemende polarisatie, het afbrokkelende politieke midden, verhitte identiteitspolitiek en toenemend wantrouwen.” Sommigen wijten deze ontwikkelingen aan een zogenaamde nieuwe moraal of nieuwe intolerantie; anderen gebruiken woorden als “woke”, “cancelcultuur” of “censuurcultuur”. ‘Woke’ wordt doorgaans toegeschreven aan ‘links’. Maar er is hier geen sprake van één soort links. Bovendien kan beargumenteerd worden dat we een zelfde dynamiek zien aan de uiterst rechtse kant van het politiek spectrum.
Zoals Bret Weinstein in 2018 aangaf tijdens zijn getuigenis voor het Amerikaans Congres: ‘there is an ascendant orthodoxy on the left that is very troubling. It is quite broad but I think not very deep. Then there’s a concentrated mirror image of that on the far right, and both of these things are to be feared.’ Het probleem is echter, aldus Weinstein, dat wanneer je je – ook vanuit ‘linkse hoek’ – uitspreekt tegen deze orthodoxie, dat je direct wordt weggezet als ‘rechts’ of ‘extreem-rechts’. Hierdoor wordt onterecht het beeld opgeroepen dat ‘woke’ gelijk staat aan ‘links’.
Bret Weinstein getuigt voor het Amerikaanse Congres, naar aanleiding van de ‘Evergreen-affaire‘
Dit kan beter. Nederland, onze democratie, en onze geschiedenis kennen immers zowel gouden eeuwen als zwarte bladzijden. “Geen beter middel om het minderwaardigheidsgevoel bij een ras aan te kweken, dan geschiedenisonderwijs waarbij uitsluitend de zonen van een ander volk worden genoemd en geprezen,” zei Anton de Kom in 1934. In dezelfde geest zit er weinig toekomst in eenzijdig (geschiedenis)onderwijs waarin schuld, schaamte en slachtofferschap de boventoon voert. Geïnspireerd door denkers als Spinoza en De Kom verzet de Spinozagroep zich tegen groepen die anderen hun denkwijze willen opleggen. Graag werk ik samen met anderen die deze zienswijze onderschrijven.
Help het platform groeien
Onderschrijft u deze aanpak of waardeert u dit initiatief? Overweeg de Spinozagroep dan te steunen op Patreon of via een donatie op PayPal. Met uw steun kan dit platform groeien, en zodoende meer kennis en expertise bieden rondom deze boeiende en belangrijke, maar complexe en soms ook problematische materie.
Deze website wordt gearchiveerd
door de Koninklijke Bibliotheek.
